Idea i cele Konkursu
Najważniejszym celem Konkursu „Klasyka Żywa” jest wzmocnienie zainteresowania współczesnych twórców polskiego teatru dawną literaturą posiadającą potencjał sceniczny i mogącą stać się przedmiotem twórczej reinterpretacji i dialogu z dzisiejszymi odbiorcami. Konkurs wyrasta z przekonania, że polska i europejska literatura dramatyczna to prawdziwa skarbnica czekająca na kolejną falę odkryć, którą chcemy wzbudzić, przez zachęcanie do sięgania po teksty rzadko, lub wręcz nigdy niewystawiane. Organizatorom Konkursu zależy na zainicjowaniu dialogu z klasyką prowadzonego z pozycji dzisiejszych, ale z uwagą wsłuchującego się w głosy brzmiące w dawnym dramacie. Klasyka żywa, to dawny tekst znajdujący oddźwięk we współczesności, rezonujący tak w twórcach, jak i w zapraszanych na przedstawienia partnerach teatralnej rozmowy. Wzbudzenie tego rezonansu nie jest łatwe, ale tym bardziej wartościowe są nakierowane na ten cel dążenia.
Tegoroczna, X edycja Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” sięga do korzeni, a konkretnie do powołanego w 2005 roku Ogólnopolskiego Konkursu na Teatralną Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej. Konkurs miał pięć edycji, a jego organizatorem było Ministerstwo Kultury i Instytut Teatralny.
Jego kontynuacją, po kilkuletniej przerwie, zainaugurowaną w związku z jubileuszem 250-lecia teatru publicznego w Polsce był Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”. Przyniósł on zauważalne zwiększenie zainteresowania klasyką teatralną i zaowocował licznymi, ważnymi i interesującymi przedstawieniami.
Klasyka Żywa po raz dziesiąty
Podobnie jak w latach ubiegłych „Klasyka Żywa” pozostaje wyłącznie konkursem inscenizacji. Przystąpić do niego mogą przedstawienia tekstów powstałych przed końcem 1989 roku, zarówno teksty literatury polskiej jak i europejskiej, przygotowane przez wszystkie typy teatrów (w tym też szkoły teatralne), których premiery odbędą się między 1 stycznia 2024 a 31 grudnia 2024 i które zagrane zostaną co najmniej 8 razy. Warunkiem jest jednak, by poprzednie premiery zgłaszanych tekstów „obcych” miały miejsce co najmniej cztery lata wcześniej. Termin zgłoszenia to jeden miesiąc od premiery. Zachęcamy do jak najwcześniejszego zgłaszania przedstawień (możliwe jest to także przed premierą), by móc swobodnie wywiązać się z regulaminowego obowiązku 8 pokazów.
Do Konkursu nie mogą być dopuszczane parafrazy dawnych tekstów pisane przez współczesnych autorów w sposób zdecydowany zmieniające podstawowe wyznaczniki oryginału. Oczywiście, tak jak w poprzednich odsłonach Konkursu, także w tej edycji wszelkie kontrowersje rozstrzygać będzie Komisja Artystyczna. W mocy pozostają również wcześniejsze ograniczenia regulaminowe dotyczące niedopuszczania do Konkursu prezentacji dramatu w formie prób czytanych i pokazów warsztatowych, a także słuchowisk, spektakli telewizyjnych oraz spektakli funkcjonujących wyłącznie w Internecie lub na nośnikach elektronicznych.
Siedmioosobowa Komisja Artystyczna wybierze najlepsze jej zdaniem przedstawienia, które zostaną zaproszone na Festiwal Opolskie Konfrontacje Teatralne / „Klasyka Żywa”, gdzie będą rywalizować o Nagrodę im. Wojciecha Bogusławskiego i inne wyróżnienia przyznawane przez Jury Festiwalu. Komisja Artystyczna przyzna też nagrodę im. Stanisława Hebanowskiego dla najciekawszego odkrycia repertuarowego.
Refundacje
Oprócz regulaminowych nagród zgłaszające się do Konkursu teatry liczyć mogą na refundację kosztów przedstawień biorących udział w Konkursie. O refundację tę starać się mogą wyłącznie inscenizacje tekstów dramatycznych. Oznacza to, że adaptacje tekstów dawnych nie przeznaczonych oryginalnie na scenę (powieści, baśni, poezji, publicystyki, dzienników, listów itd.) mogą zgłaszać się do Konkursu i walczyć o przyznawane w nim nagrody, ale nie mogą otrzymać refundacji. Wysokość tych ostatnich jest zależna przede wszystkim od jakości przedstawienia, a decyduje o niej Komisja Artystyczna, która ma też prawo nie przyznać refundacji w przypadku niskiej oceny artystycznej. Zachęcając do podejmowania poszukiwań repertuarowych organizatorzy zdecydowali się premiować inscenizacje dramatów nieobecnych na polskich scenach przez ostatnie 10 lat gwarantowanymi refundacjami.
