Klasyka Żywa – edycja druga
W latach 2013-2015 w związku z jubileuszem 250-lecia teatru publicznego w Polsce Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło i przeprowadziło pierwszą edycję Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”. Przyniósł on zauważalne zwiększenie zainteresowania klasyką teatralną i zaowocował licznymi, ważnymi i interesującymi przedstawieniami. W przekonaniu, że rozpoczęty w ten sposób proces wart jest kontynuowania, ogłaszamy edycję drugą, mając zarazem nadzieję, że „Klasyka Żywa” na stałe wpisze się w polskie życie teatralne.
Idea i cele Konkursu
Najważniejszy cel Konkursu „Klasyka Żywa” nie uległ zmianie – nadal jest nim wzmocnienie zainteresowania współczesnych twórców polskiego teatru dawną literaturą posiadającą potencjał sceniczny i mogącą stać się przedmiotem twórczej reinterpretacji i dialogu z dzisiejszymi odbiorcami. Konkurs wyrasta z przekonania, że polska literatura dramatyczna to prawdziwa skarbnica czekająca na kolejną falę odkryć, którą chcemy wzbudzić, przez zachęcanie do sięgania po teksty rzadko, lub wręcz nigdy nie wystawiane. Organizatorom Konkursu zależy na zainicjowaniu dialogu z klasyką prowadzonego z pozycji dzisiejszych, ale z uwagą wsłuchującego się w głosy brzmiące w dawnym dramacie. Klasyka żywa, to dawny tekst znajdujący oddźwięk we współczesności, rezonujący tak w twórcach, jak i w zapraszanych na przedstawienia partnerach teatralnej rozmowy. Wzbudzenie tego rezonansu nie jest łatwe, ale tym bardziej wartościowe są nakierowane na ten cel dążenia.
Edycja druga zmieniona
Przy zachowaniu nadrzędnych celów i wartości Konkursu „Klasyka Żywa” jego druga edycja przynosi liczne i ważne nowości. Przede wszystkim Konkurs stał się wyłącznie konkursem inscenizacji, zrezygnowano bowiem z Konkursu projektów, który był pierwszą częścią ubiegłorocznej edycji. W miejsce grantów na realizację wybranych propozycji wprowadzono refundację kosztów przedstawień biorących udział w Konkursie. O refundację tę starać się będą mogły wyłącznie inscenizacje tekstów dramatycznych. To kolejna nowość, oznaczająca że adaptacje tekstów dawnych nie przeznaczonych oryginalnie na scenę (powieści, baśni, poezji, publicystyki, dzienników, listów itd.) mogą zgłaszać się do Konkursu i walczyć o przyznawane w nim nagrody, ale nie mogą otrzymać refundacji. Wysokość tych ostatnich jest zależna przede wszystkim od jakości przedstawienia, a decyduje o niej Komisja Artystyczna, która ma też prawo nie przyznać refundacji w przypadku niskiej oceny artystycznej. Zachęcając do podejmowania poszukiwań repertuarowych organizatorzy zdecydowali się premiować inscenizacje dramatów nieobecnych na polskich scenach przez ostatnie 10 lat gwarantowanymi refundacjami.
Inną nowością jest zmiana sposobu wyznaczania progu „dawności” tekstów biorących udział w konkursie. Proponujemy, by od drugiej edycji wyznaczał ją okres trzydziestu pięciu lat, jakie muszą upłynąć od napisania inscenizowanego utworu. Datą, od której ów okres liczymy jest w przypadku tej edycji 1 stycznia 2016, co oznacza, że mogą w niej wziąć udział przedstawienia wykorzystujące teksty powstałe przed końcem roku 1980.
Po doświadczeniach pierwszej edycji organizatorzy zdecydowali się dodać do regulaminu punkt jasno stanowiący, że do Konkursu nie mogą być dopuszczane parafrazy dawnych tekstów pisane przez współczesnych autorów w sposób zdecydowany zmieniające podstawowe wyznaczniki oryginału. Oczywiście tak jak poprzednio wszelkie kontrowersje rozstrzygać będzie Komisja Artystyczna. W mocy pozostają też wcześniejsze ograniczenia regulaminowe dotyczące niedopuszczania do Konkursu prezentacji dramatu w formie prób czytanych i pokazów warsztatowych, a także słuchowisk, spektakli telewizyjnych oraz spektakli funkcjonujących wyłącznie w Internecie lub na nośnikach elektronicznych.
Ważną nowością jest połączenie Konkursu z Opolskimi Konfrontacjami Teatralnymi „Klasyka Polska”. Od drugiej edycji to właśnie na tym festiwalu pokazywane będą wybrane przez Komisję Artystyczną najlepsze spośród zgłoszonych przedstawień, zaś Jury „Klasyki Polskiej” będzie zarazem Jury Konkursu i to ono przyzna Nagrodę Główną im. Wojciecha Bogusławskiego.
Zbierając wyznaczniki regulaminowe powiedzieć można, że do drugiej edycji Konkursu „Klasyka Żywa” przystąpić mogą przedstawienia tekstów powstałych przed końcem 1980 roku, przygotowane przez wszystkie typy teatrów (w tym też szkoły teatralne), których premiery odbędą się między 1 września 2015 a 31 grudnia 2016 i które zagrane zostaną co najmniej 10 razy. Wszystkie zgłoszone przedstawienia tekstów dramatycznych liczyć mogą na refundację części kosztów przedstawienia, zaś najlepsze zostaną zaproszone na Festiwal „Klasyka Polska” w Opolu, gdzie będą rywalizować o Nagrodę im. W. Bogusławskiego i inne wyróżnienia przyznawane przez Jury Festiwalu.
Wierzymy, że taki kształt Konkursu pozwoli jeszcze lepiej realizować jego główne cele i że dzięki niemu życie teatralnej klasyki będzie jeszcze intensywniejsze i pełniejsze.
